How to Study in Abroad for Free
आजच्या घडीला परदेशी शिक्षण म्हणजेच जगभरातील उच्च शैक्षणिक संधींचा लाभ घेणे. शिक्षण क्षेत्रातल्या सर्वांत महत्त्वाच्या ठिकाणी स्थान मिळवण्याची एक उत्तम संधी आहे. परदेशी शिक्षणाच्या मदतीने तुम्हाला नविन दृषटिकोन, प्रगत शिक्षण आणि विविध संस्कृतींचा अनुभव मिळतो. मात्र, परदेशी शिक्षण घेण्यासाठी योग्य मार्गदर्शन आवश्यक आहे. यासाठी खालील मुद्दे दिले आहेत, जे तुम्हाला परदेशी शिक्षणाच्या प्रक्रियेत सहाय्य करतील.
How to Study Overseas for Free
१. How to prepare for study abroad? | परदेशी शिक्षणासाठी तयारी कशी करावी?
परदेशी शिक्षणासाठी तयारी करताना तुमच्याकडे काही मूलभूत गोष्टी असाव्या लागतात. खाली दिलेल्या टेबलमध्ये या तयारीसाठी महत्वाच्या टास्क्स दिल्या आहेत:
क्र. | तयारीचे टास्क | विवरण |
१ | अभ्यासक्रम निवड | तुमच्या आवडीच्या क्षेत्रातील अभ्यासक्रमाचा शोध घ्या. |
२ | कॉलेज निवड | तुम्हाला ज्या देशात शिक्षण घ्यायचं आहे, त्या देशातील नामांकित कॉलेज किंवा युनिव्हर्सिटी निवडा. |
३ | पात्रता आणि मान्यता | निवडलेल्या कॉलेजचे आणि अभ्यासक्रमाचे मान्यता तपासा. |
४ | IELTS/TOEFL परीक्षा | इंग्रजी भाषेचे प्रमाणपत्र मिळवण्यासाठी IELTS किंवा TOEFL सारखी परीक्षा द्या. |
५ | कागदपत्रांची तयारी | शैक्षणिक प्रमाणपत्रे, शिफारसी पत्रे, पासपोर्ट इत्यादी कागदपत्रे तयार करा. |
६ | शिष्यवृत्तीचा शोध | शिष्यवृत्ती मिळवण्यासाठी विविध योजनांबद्दल माहिती मिळवा. |
१. Choosing the right course and university | योग्य अभ्यासक्रम आणि विद्यापीठ निवडणे
स्वतःच्या आवडी आणि करिअरच्या संधी लक्षात घेऊन अभ्यासक्रम निवडा.
कोणत्या क्षेत्रात करिअर करायचे आहे, त्यानुसार अभ्यासक्रम निवडणे महत्त्वाचे आहे.
विद्यापीठ निवडताना खालील बाबींचा विचार करा:
विद्यापीठाची गुणवत्ता आणि जागतिक रँकिंग
अभ्यासक्रमाची रचना आणि निवडणाऱ्या विषयांचा तपशील
विद्यार्थ्यांना दिल्या जाणाऱ्या संधी (इंटर्नशिप, संशोधन, स्कॉलरशिप)
शैक्षणिक खर्च आणि परवडणारी फी
२. Checking the entry requirements | प्रवेश आवश्यकतांची तपासणी करणे
- प्रत्येक विद्यापीठ आणि अभ्यासक्रमासाठी काही निश्चित पात्रता आवश्यकता असतात.
- प्रवेश प्रक्रियेसाठी मुख्यतः खालील अटी असतात:
- शैक्षणिक पात्रता – तुमच्या आधीच्या शिक्षणातील ग्रेड किंवा GPA
- भाषा कौशल्य चाचण्या – IELTS, TOEFL, PTE अशा परीक्षा आवश्यक असतात.
- इतर आवश्यक कागदपत्रे – SOP (Statement of Purpose), LORs (Letters of Recommendation), CV/Resume.
- प्रभावी आणि आकर्षक रेझ्युमे कसा तयार करावा हे जाणून घेण्यासाठी चांगले रेझ्युमे तयार करण्यासाठी संपूर्ण मार्गदर्शक हा लेख वाचा.
- काही अभ्यासक्रमांसाठी कामाचा अनुभव किंवा पोर्टफोलिओ आवश्यक असतो.
३. Taking the required entrance exam | आवश्यक प्रवेश परीक्षा देणे
परदेशी विद्यापीठांमध्ये प्रवेशासाठी काही चाचण्या द्याव्या लागतात. त्या तुमच्या अभ्यासक्रमावर अवलंबून असतात:
- भाषा कौशल्य चाचण्या (Language Proficiency Tests)
- IELTS (International English Language Testing System)
- TOEFL (Test of English as a Foreign Language)
- PTE (Pearson Test of English)
- शैक्षणिक व तांत्रिक परीक्षा
- GRE (Graduate Record Examination) – पदव्युत्तर विज्ञान आणि अभियांत्रिकी अभ्यासक्रमांसाठी
- GMAT (Graduate Management Admission Test) – व्यवस्थापन आणि MBA अभ्यासक्रमांसाठी
- SAT (Scholastic Assessment Test) / ACT (American College Testing) – पदवी अभ्यासक्रमांसाठी
४. Preparation of documents | कागदपत्रे तयार करणे
विद्यापीठात प्रवेश घेण्यासाठी आवश्यक कागदपत्रांची पूर्ण तयारी असणे गरजेचे आहे.
- SOP (Statement of Purpose) – तुमच्या शिक्षणाची उद्दिष्टे आणि का हे विद्यापीठ निवडले याचे स्पष्टीकरण.
- LORs (Letters of Recommendation) – प्राध्यापक किंवा नियोक्त्याकडून शिफारसीचे पत्र.
- CV / Resume – शैक्षणिक आणि व्यावसायिक अनुभवाचा तपशील.
- विद्यापीठाच्या अर्जासोबत आवश्यक इतर कागदपत्रे – शैक्षणिक गुणपत्रके, पासपोर्ट, ओळखपत्र, आर्थिक पुरावे.
५. Applying for scholarships and financial aid | शिष्यवृत्ती आणि आर्थिक मदतीसाठी अर्ज करणे
परदेशी शिक्षणाचा खर्च मोठा असतो, त्यामुळे आर्थिक मदतीसाठी अर्ज करणे फायदेशीर ठरू शकते.
- विद्यापीठ पुरस्कृत शिष्यवृत्ती – काही विद्यापीठे उच्च गुण मिळवलेल्या विद्यार्थ्यांना शिष्यवृत्ती देतात.
- सरकारी किंवा खाजगी शिष्यवृत्ती योजना – भारत आणि इतर देशांतील शिष्यवृत्तीसाठी अर्ज करा.
- शैक्षणिक कर्ज (Education Loan) – विविध बँका आणि NBFC कंपन्या परदेशी शिक्षणासाठी कर्ज पुरवतात.
अंशकालिक नोकरी (Part-time Jobs) – काही देशांमध्ये शिक्षण घेत असताना काम करण्याची संधी मिळते.
६. Completing the university application process | विद्यापीठाच्या अर्ज प्रक्रिया पूर्ण करणे
- इच्छित विद्यापीठ आणि अभ्यासक्रम निवडल्यावर, त्यांच्या अधिकृत संकेतस्थळावर जाऊन ऑनलाइन अर्ज करा.
- प्रवेश अर्जासोबत सर्व आवश्यक कागदपत्रे अपलोड करा.
- अर्जाची फी भरावी लागते, ती ऑनलाईन पद्धतीने भरता येते.
- विद्यापीठाकडून अर्ज स्वीकृत झाल्यानंतर ऑफर लेटर (Offer Letter) मिळते.
- काही विद्यापीठांमध्ये मुलाखत (Interview) देखील घेतली जाते.
७. Applying for a visa | व्हिसासाठी अर्ज करणे
विद्यापीठाची प्रवेश प्रक्रिया पूर्ण झाल्यावर व्हिसासाठी अर्ज करणे आवश्यक असते.
- व्हिसा प्रकार (Student Visa) निवडा.
- खालील कागदपत्रे आवश्यक असतात:
- विद्यापीठाकडून आलेले प्रवेशपत्र (Offer Letter)
- शैक्षणिक आणि आर्थिक पुरावे
- वैद्यकीय तपासणी अहवाल
- बायोमेट्रिक तपासणी आणि पासपोर्ट
- व्हिसा मुलाखतीसाठी तयारी करा.
- व्हिसा मिळण्यास काही आठवडे लागू शकतात, त्यामुळे वेळेत अर्ज करा.
८. Overseas travel and accommodation arrangements | परदेश गमन आणि राहण्याची व्यवस्था
- फ्लाइट बुकिंग: शिक्षण सुरू होण्याच्या आधीच फ्लाइट बुक करा.
- राहण्याची सोय:
- विद्यापीठ हॉस्टेल किंवा स्वतंत्र भाड्याने घर घेणे
- इतर भारतीय विद्यार्थ्यांशी संपर्क करून राहण्याचे नियोजन करणे
- आरोग्य विमा (Health Insurance): अनेक देशांमध्ये आरोग्य विमा असणे बंधनकारक असते.
९. Right time to apply for study abroad | परदेशी शिक्षणासाठी अर्ज करण्याची योग्य वेळ
प्रक्रिया | सुरुवात करण्याची वेळ |
अभ्यासक्रम निवडणे | १२-१८ महिने आधी |
प्रवेश परीक्षा तयारी | १०-१२ महिने आधी |
कागदपत्रे तयार करणे | ६-८ महिने आधी |
विद्यापीठासाठी अर्ज करणे | ६-८ महिने आधी |
व्हिसासाठी अर्ज करणे | ४-६ महिने आधी |
राहण्याची सोय आणि आरोग्य विमा | २-३ महिने आधी |
१०. Advantages and Challenges of Studying Abroad | परदेशी शिक्षणाच्या फायदे आणि आव्हाने
फायदे:
- जागतिक दर्जाचे शिक्षण
- आंतरराष्ट्रीय नेटवर्किंग आणि करिअर संधी
- वेगळ्या संस्कृतीचा अनुभव
- भाषा कौशल्ये सुधारण्याची संधी
- संशोधन आणि इनोव्हेशनमध्ये सहभागी होण्याची संधी
आव्हाने:
- उच्च शिक्षणाचा खर्च
- घरापासून लांब राहण्याचा मानसिक ताण
- नवीन संस्कृतीशी जुळवून घेणे
- व्हिसा आणि कायदेशीर प्रक्रियेची जटिलता
२. Choosing the right country and university for study abroad | परदेशी शिक्षणासाठी योग्य देश आणि युनिव्हर्सिटी निवडणे
परदेशी शिक्षणाची गंतव्य स्थळे अनेक आहेत, परंतु यातील योग्य देश आणि युनिव्हर्सिटी निवडण्यासाठी तुम्हाला खालील गोष्टी विचारात घ्याव्यात:
- शिक्षणाचे दर्जा: तुम्ही निवडलेल्या देशातील शैक्षणिक संस्थेचा दर्जा आणि मान्यता.
- भविष्याची संधी: त्या देशात काम करण्याच्या संधी.
- आर्थिक स्थिती: तिथल्या शिक्षणाचा खर्च आणि त्यासाठी उपलब्ध असलेली शिष्यवृत्त्या किंवा फंडिंग पर्याय.
- वस्त्र आणि जीवनमान: त्या देशात राहण्याचा खर्च आणि जीवनमान.
३. Documents required for foreign education| परदेशी शिक्षणासाठी आवश्यक कागदपत्रे
परदेशी शिक्षणासाठी तुम्हाला काही महत्त्वाची कागदपत्रे सादर करावी लागतात. यामध्ये खालील गोष्टी समाविष्ट होतात:
कागदपत्र | विवरण |
१. पासपोर्ट | वैध पासपोर्ट असावा लागतो. |
२. शैक्षणिक प्रमाणपत्रे | १० वी, १२ वी आणि स्नातक प्रमाणपत्र. |
३. प्रवेश परीक्षा निकाल | IELTS, TOEFL किंवा GRE/GMAT यांची तयारी. |
४. शिफारसी पत्रे | कॉलेज किंवा संस्थकडून शिफारसी पत्र. |
५. बँक स्टेटमेंट | फंडिंगची शक्यता दाखवण्यासाठी बँक स्टेटमेंट. |
६. CV/Resume | तुमचा शैक्षणिक आणि व्यावसायिक अनुभव दाखवणारा CV. |
४. Admission process | प्रवेश प्रक्रिया
परदेशी शिक्षणासाठी प्रवेश प्रक्रिया थोडी जटिल असू शकते, परंतु योग्य मार्गदर्शनाने तुम्ही यशस्वी होऊ शकता. खालील प्रमाणे प्रक्रिया असू शकते:
- शिवाय प्रवेश फॉर्म भरणे: प्रत्येक युनिव्हर्सिटीच्या वेबसाइटवरून प्रवेश फॉर्म भरा.
- प्रवेशाची अंतिम तारीख: युनिव्हर्सिटीच्या प्रवेशाची तारीख लक्षात ठेवा.
- परीक्षांचे निकाल: प्रवेशाच्या फेरीत तुमच्या परीक्षा निकालांचा विचार केला जातो.
- प्रवेश पत्र प्राप्त करा: प्रवेश फॉर्म कळवून नंतर तुमचं प्रवेश पत्र मिळवले जातं.
- व्हिसा अर्ज: प्रवेश मिळाल्यावर व्हिसा प्रक्रिया सुरू करा.
५. Funding for overseas education | परदेशी शिक्षणासाठी फंडिंग
परदेशी शिक्षणासाठी आर्थिक सहाय्य मिळवण्याचे अनेक पर्याय आहेत. खाली काही पर्याय दिले आहेत:
- शिष्यवृत्त्या: विविध सरकारी आणि खासगी संस्थांद्वारे शिष्यवृत्ती योजना दिल्या जातात.
- ऑनलाइन फंडिंग प्लॅटफॉर्म्स: अनेक ऑनलाइन प्लॅटफॉर्म्स ज्या माध्यमातून तुम्ही पर्सनल लोन किंवा एज्युकेशनल लोन घेऊ शकता.
- युनिव्हर्सिटी फंडिंग: अनेक युनिव्हर्सिटीज शिष्यवृत्ती आणि आर्थिक सहाय्य प्रदान करतात.
६. Visa process | व्हिसा प्रक्रिया
व्हिसा अर्ज करताना तुम्हाला खालील गोष्टी पाहाव्यात:
- व्हिसा श्रेणी: प्रत्येक देशात विविध व्हिसा श्रेण्या असतात, त्यानुसार अर्ज करा.
- आवश्यक कागदपत्रे: व्हिसा अर्जासाठी आवश्यक असलेली कागदपत्रे पूर्ण करा.
- व्हिसा शुल्क: व्हिसा अर्जासाठी निश्चित शुल्क भरा.
- साक्षात्कार: काही देशांमध्ये साक्षात्काराची आवश्यकता असू शकते.
७. Career opportunities after studying abroad| परदेशी शिक्षणानंतर करियर संधी
परदेशी शिक्षण घेतल्यावर तुमच्यासाठी विविध करियर संधी उपलब्ध होतात. यामध्ये:
- इंटरनशिप्स: तुम्ही युनिव्हर्सिटीच्या माध्यमातून इंटरनशिप मिळवू शकता.
- संपूर्ण रोजगार: काही देशांमध्ये शिक्षण घेतल्यानंतर, तुम्हाला संपूर्ण रोजगार मिळवण्याची संधी असते.
- उद्योगांमध्ये काम: तुमच्या क्षेत्रानुसार विविध मोठ्या कंपन्यांमध्ये काम मिळवू शकता.
८. Tips for Studying Abroad | परदेशी शिक्षणासाठी महत्त्वाचे टिप्स
- पुर्वतयारी करा: परदेशी शिक्षण सुरू करण्यापूर्वी सर्व तयारी व्यवस्थित करा.
- स्थानिक कायदे समजून घ्या: त्या देशाच्या कायद्यांबद्दल माहिती असणे आवश्यक आहे.
- संस्कृती बदल स्वीकारा: नवीन संस्कृतीचा स्वीकार करून तुम्ही जास्त शिकू शकाल.
- आर्थिक व्यवस्थापन: परदेशात राहण्यासाठी तुमच्या पैशांचे व्यवस्थापन कसं करावं हे समजून घ्या.
९. Popular destinations for study abroad | परदेशी शिक्षणासाठी लोकप्रिय गंतव्य स्थळे
परदेशी शिक्षणासाठी अनेक देश आहेत, जे विविध शैक्षणिक क्षेत्रांमध्ये प्रगती साधत आहेत. खाली काही लोकप्रिय गंतव्य स्थळे दिली आहेत:
क्र. | देश | शैक्षणिक क्षेत्र | कारण |
१. | अमेरिके | विज्ञान, तंत्रज्ञान, व्यवस्थापन | अमेरिकेत उच्च दर्जाचे शिक्षण मिळवण्यासाठी अनेक संधी आहेत. |
२. | युके | व्यवसाय, कला, अभियांत्रिकी | युकेमधील युनिव्हर्सिटीज जगभर प्रसिद्ध आहेत. |
३. | कॅनडा | तंत्रज्ञान, अभियांत्रिकी, नर्सिंग | कॅनडामध्ये शिक्षणासाठी परवडणारी फी आणि उच्च दर्जाचे शिक्षण आहे. |
४. | ऑस्ट्रेलिया | विज्ञान, अभियांत्रिकी, आर्ट्स | ऑस्ट्रेलिया मध्ये विविध शिष्यवृत्ती योजना उपलब्ध आहेत. |
५. | जर्मनी | अभियांत्रिकी, व्यवसाय | जर्मनीमध्ये शिष्यवृत्ती मिळवणे सोपे आहे आणि तेथे शालेय फी खूप कमी आहे. |
१०. When to Apply for Study Abroad?| परदेशी शिक्षणासाठी कधी लागू करावे?
परदेशी शिक्षणासाठी अर्ज करण्याची सर्वोत्तम वेळ म्हणजे तुमच्या शिक्षणाच्या काही महिने आधी. यामुळे तुम्हाला सर्व कागदपत्रे, व्हिसा प्रक्रिया, आणि इतर आवश्यक गोष्टी व्यवस्थित पूर्ण करण्यासाठी वेळ मिळतो. खाली काही वेळापत्रक दिले आहे, ज्यात परदेशी शिक्षणासाठी योग्य वेळ दिला आहे:
क्र. | प्रक्रिया | वेळ |
१. | अभ्यासक्रम निवडणे | १२ ते १८ महिने आधी |
२. | प्रवेश परीक्षा तयारी | १० ते १२ महिने आधी |
३. | कागदपत्रे तयार करणे | ६ ते ८ महिने आधी |
४. | व्हिसा अर्ज | ४ ते ६ महिने आधी |
५. | शिष्यवृत्ती अर्ज | ६ महिने आधी |
११. Advantages of studying abroad | परदेशी शिक्षणाच्या फायदे
परदेशी शिक्षणाचे अनेक फायदे आहेत. त्यात काही प्रमुख फायदे खाली दिले आहेत:
- वैश्विक नेटवर्किंग: परदेशी शिक्षण घेतल्यामुळे तुम्हाला विविध देशांतील विद्यार्थ्यांशी नेटवर्किंग करण्याची संधी मिळते.
- दृष्टिकोनाचा विस्तार: तुम्हाला विविध संस्कृती आणि दृषटिकोनांचा अनुभव होतो, ज्यामुळे तुमचा समज आणि विचारशक्ती वाढते.
- व्यावसायिक संधी: परदेशी शिक्षणामुळे तुम्हाला त्या देशात काम करण्याची संधी मिळू शकते.
- उच्च दर्जाचे शिक्षण: नामांकित युनिव्हर्सिटीजकडून तुम्हाला उच्च दर्जाचे शिक्षण मिळते, जे तुमच्या करियरला एक नवा आकार देऊ शकते.
- भाषेतील प्रावीण्य: परदेशी शिक्षणामुळे तुमची भाषा कौशल्ये सुधारणे, विशेषत: इंग्रजी भाषा.
१२. How to prepare for the challenges of studying abroad? | परदेशी शिक्षणाच्या आव्हानांची तयारी कशी करावी?
परदेशी शिक्षण घेणे काही आव्हानांपासून मुक्त नाही. काही प्रमुख आव्हानं आणि त्यावर उपाय खाली दिले आहेत:
- संस्कृती शॉक: नवीन संस्कृती आणि वातावरणाशी जुळवून घेणे कठीण होऊ शकते. यासाठी, तुमच्या देशाच्या संस्कृतीविषयी अधिक जाणून घ्या आणि तयारी करा.
- आर्थिक दबाव: परदेशी शिक्षणाचा खर्च उच्च असू शकतो. यासाठी, शिष्यवृत्ती, शालेय फंडिंग किंवा लोनचे पर्याय वापरा.
- घराची आठवण: घरापासून लांब असताना घराची आठवण येऊ शकते. यासाठी, मित्र किंवा कुटुंबीयांशी नियमित संपर्क साधा.
- असुरक्षितता आणि मानसिक दबाव: नवीन ठिकाणी जाऊन सुरुवातीला असुरक्षिततेचा अनुभव येऊ शकतो. यासाठी, योग्य मानसिक तयारी करा आणि थोडे समयानुसार वातावरणाशी जुळवून घ्या.
परदेशी शिक्षणाच्या मार्गदर्शनाची सुस्पष्ट योजना, तयारी आणि योग्य वेळापत्रकाच्या सहाय्याने तुम्ही आपल्या ध्येयासोबत यशस्वी होऊ शकता. योग्य देश, युनिव्हर्सिटी, शैक्षणिक क्षेत्र आणि योग्य कागदपत्रांची तयारी तुमच्या यशस्वी शिक्षणासाठी महत्त्वाची ठरते. परदेशी शिक्षण तुमच्या जीवनाला एक नवा दिशा देऊ शकतो, जो तुमच्या भविष्यातील संधींना उजाळा देईल. म्हणून, परदेशी शिक्षणाचा विचार करत असताना प्रत्येक टप्प्यावर योग्य निर्णय घेणे अत्यंत आवश्यक आहे.